Trans Siberië Express 1992

Kennismaken met onze medereizigers

Via de buitenwijken van Moskou bereikten we het weidse russische land. Onze russische coupégenote maakte ons attent op het plaatsje Zagorsk, het tegenwoordige Sergiev Posad waar volgens haar een mooie kerk moest staan. En die stond er ook, schitterende blauwe koepels met witte sterren. Meer zag je er ook niet van. Een gesprek met haar was overigens vrij lastig, ze sprak maar anderhalf woord engels. De 'hoe & wat russisch' bracht hier zo af en toe uitkomst. Ze moest mee tot Jekaterinenburg het vroegere Sverdlovsk. In Jekaterinenburg is destijds de tsarenfamilie vermoord. Al snel na Zagorsk gingen we naar een volgende tijdzone en konden we onze horloges een uur vooruit zetten. Tijdens deze drie dagen durende treinreis naar Irkutsk moesten we in totaal 5 maal onze horloges een uur vooruit zetten. Terwijl we zo door een bosachtig gebied rijden zijn we maar eens kennis gaan maken met de overige Nederlanders. Behalve wij drieën nog zes Nederlanders in deze wagon. We ontmoeten hier Erik en Patrick, op weg naar Peking om daar twee dagen te blijven en dan terug te vliegen naar Nederland. Verder nog Kees en Antoinet onderweg naar China om daar tot eind augustus op de bonnefooi rond te trekken. De laatste twee waren Jan-Paul en de in verwachting zijnde Manon, ook al onderweg naar China voor een rondreis van ongeveer een maand.

Onze coupégenote had de hele middag zitten breien, en om een uur of vijf zei ze dat ze wat wilde gaan slapen omdat ze hoofdpijn had. Dus hebben we onze rommel wat opgeruimd zodat er in ieder geval één bank vrij was waar ze op kon liggen. Rond half acht zijn we met z'n negenen gaan eten. Aan onze wagondame (we hadden haar Olga genoemd al was dat niet haar echte naam, die heeft ze wel gezegd, maar die was te lastig) gevraagd of ze tijdens onze afwezigheid de coupés wilde afsluiten, behalve de onze, want wij hadden tenslotte een privé bewaakster. Vooraf wilde ik een salade, hoewel deze wel geprijsd op het menu stond was het niet leverbaar. Dan maar soep. Wat voor vreemd brouwsel ik toen voorgeschoteld kreeg weet ik niet maar het zag er niet erg smakelijk uit alhoewel dat laatste enorm bleek mee te vallen. Vreemde stukken vlees en andere niet identificeerbare dingen dreven er in rond en rare lange naamloze slierten, met een duistere herkomst waarschijnlijk. Het zag er enorm vies en onsmakelijk uit, eten met je ogen dicht dan maar. Nadat we dit naar binnen hadden geworsteld kwam het culinaire hoogtepunt van de avond, het hoofdgerecht. Dit was weer de beef Stroganoff, veel keus heb je tenslotte niet. Je kunt dit best vaker bestellen, iedere keer krijg je toch weer wat anders. Het waren wat ielige stukjes vlees met wat aardappel puree en een zoute augurk. Met vijf happen was alles weer op. Na het eten koffie genomen, dat leek tenminste nog ergens op. De prijs die je voor je eten in de trein betaald ligt in ieder geval op hetzelfde peil als het culinaire genot, erg laag. Terug in de coupé maar een gewone mok oplos koffie gemaakt en een Cup-a-Soup. Verder nog wat zitten kaarten en praten met de mede Nederlanders en wat naar buiten zitten kijken. De zons-ondergang over de vlakten hier is schitterend. Tijdens de schemering ontstaat grondmist waar je, vanuit de trein, overheen kijkt, een schitterend mooi gezicht. Zo rond half één moskou tijd naar bed gegaan voor opnieuw een hobbelige nacht.

De tweede dag in de trein

Om ongeveer half tien opgestaan. Of het Moskou tijd of lokale tijd was weet ik niet meer. Iedere dag moet je je horloge tenslotte één of twee uur vooruit zetten. Op deze manier gaat de tijd best snel voorbij, een dag is zo om. In de dienstregeling van de trein wordt altijd uitgegaan van de tijd in Moskou, ook de klokken op de stations onderweg geven de tijd in Moskou aan. Maar het eten in het restauratie rijtuig gaat weer uit van de lokale uit anders zou je op een gegeven moment pas in de middag (lokale tijd) kunnen ontbijten en pas na middernacht aan het avondeten kunnen beginnen. We rijden nu hoofdzakelijk door bossen. Zo af en toe zie je eens een klein dorpje, bestaande uit een paar houten huisjes, langs de spoorlijn liggen. We hebben nu het Oeral gebergte bereikt. Op zich minder spectaculair dan de naam doet vermoeden. Zo af en toe heb je, als de bebossing wat minder is, fantastische uitzichten. De dag in de trein wordt hoofdzakelijk doorgebracht met naar buiten kijken en praten met coupé- en wagongenoten. Verder met koffie en soep drinken en het uitje, twee keer per dag, naar het restauratie rijtuig. Ook wordt er zo af en toe een uitstapje gemaakt naar een volgende wagon, maar dat is dan meer omdat de ramen in de coupés niet open kunnen en bij de volgende wagon zit aan het gangpad aan die kant. Daar kunnen de ramen wel open om zo foto- en video opnamen te kunnen maken.

Op 1777 km. na Moskou is de grens van Europa en Azië. Deze wordt aangegeven door een witte paal langs de spoorlijn met aan de ene kant het woord Europa en aan de andere kant Azië. Iedereen wilde er een foto van maken, dus allemaal naar de volgende wagon, want de paal staat aan de zuidkant van de spoorlijn. Maar een foto maken lukt niet goed want de paal staat zo dicht langs de rails dat we er in een flits voorbij zijn. Ik heb hem wel zien staan, maar dat is dan ook alles. Niemand is het overigens gelukt om er een foto van te maken. In de loop van de middag verlaten we het Oeral gebergte en komen we aan in Jekaterinenburg. Hier moest onze coupégenote er uit. We hebben haar nog wat van de uit Nederland meegebrachte souvenirs gegeven. Van haar kregen we toen een aantal tomaten en in aluminiumfolie gewikkelde boterhammen. Nadat ze was uitgestapt en de trein verder reed hebben we het laatste maar weggegooid want dat zag er niet zo fris meer uit. De tomaten waren nog goed te eten. Verder hebben we op het perron nog wat foto's gemaakt. Onze coupé werd gelijk weer volgemaakt tot vier personen door een meisje van een jaar of 18. We hadden haar even tevoren op het perron afscheid zien nemen van, waarschijnlijk, haar moeder. Ze zag het geloof ik niet zo erg zitten om alleen op reis te gaan. Erg lang heeft ze overigens niet bij ons in de coupé gezeten, want toen haar kaartjes werden opgehaald werd ze naar een coupé, iets verderop in de wagon, gestuurd. Nu hadden we de hele coupé voor ons drieën, althans voor zolang het zou duren. De reis werd voortgezet door bossen met zo af een toe een steppe, we waren inmiddels in Siberië aangekomen. Over de steppen had je soms een ver uitzicht, het land is hier vrij vlak, net Nederland.

's Avonds weer gaan eten, deze keer aardappelpuree met wat vlees en champagne. Hoewel het officieel niet is toegestaan om alcohol te verkopen in de trein, is de voorraad champagne, wodka en bier onuitputtelijk. De champagne zelfs gekoeld uit de koelkast. Kees zou de fles wel eens open maken. Terwijl hij de fles even schudde en wij ondertussen een goed heenkomen zochten, verzochten we hem de fles ergens op te richten waar niemand zat. Even later schoot de kurk met een grote knal naar het andere eind van de wagon en lag de tafel grotendeels vol met champagne. Maar goed dat de tafeltjes een klein opstaand randje hebben. Toch had Kees wel wat met spuitende en overlopende flessen. Hij had zakjes bij zich met een soort poeder welke opgelost in water een soort naar sinaasappel smakende, frisdrank opleverde. Bij een poging wat poeder toe te voegen aan een fles water leverde dit een dermate chemische reaktie op dat een groot deel uit de fles schuimde. Dit veroorzaakte een enorme vlek op het vloerkleed in het gangpad. Daar zal Olga wel blij mee geweest zijn. De avond wordt verder op de gebruikelijk wijze doorgebracht. Omdat we toch een bed over hadden, hebben we deze maar gebruikt om onze spullen op te zetten voor de nacht. En vervolgens zijn we gaan slapen. Maar rond een uur of twee kregen we er weer iemand bij in onze coupé. Ze kwam binnen, maar ging er gelijk weer uit en daarbij liet ze de deur open en het licht aan. Jan heeft toen uiteindelijk de deur maar weer dichtgedaan en het licht uit. Maar na zo'n minuut of vijf kwam ze weer terug en konden we als nog onze spullen van de bank halen. Daarna is het dan toch gelukt om de rest van de nacht ongestoord te kunnen blijven slapen.

De derde dag in de trein

Toen we om ongeveer half tien wakker werden was onze nieuwe coupégenote al weer verdwenen. Waar ze eruit gegaan is weten we niet, we hebben er niets van gemerkt. Eerst even gecheckt of ze niets had meegenomen, maar dat bleek niet het geval. Na te zijn opgestaan eerst in de file gestaan voor het toilet annex washok. Deze zag er een stuk schoner uit dan die in de trein naar Moskou. Daarna maar eens geprobeerd of er nog een ontbijtje viel te verschalken in het restauratie rijtuig. Helaas, niet meer te krijgen. Dan maar gelijk de lunch, wat dus hetzelfde is als 's avonds. Voor de verandering eens gehakt biefstuk met een soort macaroni. De rest van de dag weer door gebracht met de standaard bezigheden: praten, kaarten, lezen en naar buiten kijken. In de loop van de middag, tegen drie uur, kwamen we aan in Novosibirsk. Op het perron hebben we nog wat foto- en video opnamen gemaakt. Inmiddels hadden we er weer een coupégenoot bijgekregen, een Russische militair, onze eerste mannelijke coupégenoot. Hij moest mee tot zijn woonplaats Atsjinsk. Na het avondeten, gelijk aan het middageten, verder gegaan met onze dagelijkse bezigheden. Hoewel het misschien eentonig lijkt, we verveelden ons geen moment. De tijd gaat bijzonder snel voorbij, een mening die iedereen in de trein wel was toegedaan.

Afscheidsfeest

Om een uur of elf 's avonds besloten we om een soort afscheidsfeestje te houden. Het was tenslotte de laatste avond in de trein met z'n allen. Erik was al naar bed gegaan, maar toen Antoinet hem vroeg of hij ook kwam, kwam hij er weer uit. In de tussen tijd zijn Jan-Paul en ik naar het restauratierijtuig gelopen om een fles wodka en twee flessen champagne te halen en een fles Fanta voor de zwangere Manon. We hadden onze coupé genomen als feestruimte. Met z'n negenen in een ruimte voor vier personen. Het zat wat krapjes maar de gezelligheid was er niet minder om. Gewone glazen hadden we uiteraard niet dus dronken we champagne en wodka uit koffiemokken. Vooral Erik had het goed naar zijn zin. De ene mok wodka na de andere ging naar binnen. Daar we waarschijnlijk aardig wat lawaai maakten kwam ons aller Olga zo af en toe eens langs om ons te manen wat stiller te zijn. De flessen waren al snel leeg, dus nog maar twee flessen champagne gehaald. Kees zou de flessen wel weer openen, daar was hij tenslotte goed in en hij zat bij het gangpad. De eerste fles ging zonder problemen open. De tweede echter gaf wat meer problemen. Na verloop van tijd ging met een grote knal ook deze open, direkt de helft van zijn inhoud over Olga's kleedje uitstortend. Arme Olga. Ook de fles wodka begon leeg te raken, grotendeels door Erik leeg gedronken. Dus ook nog maar een extra fles wodka gehaald. De dames hielden het inmiddels voor gezien, dus bleven we met z'n zevenen over. Dat gaf in ieder geval wat meer ruimte. Ook de tweede fles wodka ging er vrij snel doorheen. Waarbij ook Erik het meeste naar binnen goot, het leek ons echter niet echt zinvol om nog meer te gaan halen. Het sfeertje in de coupé begon steeds gezelliger te worden. Ook Olga kwam zo af en toe eens langs, niet om gezellig mee te doen, maar meer om te kijken wat er van haar wagon overbleef en om ons tot wat meer stilte te manen. Uiteindelijk waren dan toch alle flessen leeg en besloten we maar om te gaan slapen. Maar dat was makkelijker gezegd dan gedaan. Wij ruimden de flessen wat op, Olga verzocht ons om ze op te grond te zetten en niet voor het raam op het tafeltje. Het was tenslotte niet toegestaan om alcohol in de trein te verkopen. Erik was richting toilet gegaan. Nog niets aan de hand, dachten we. Toen ik echter naar de kraan liep om water te halen, hoorde ik toch wat vreemde geluiden uit het toilet komen. Er stond daar iemand vreselijk over z'n nek te gaan, dat was wel duidelijk. Patrick en Kees zijn er heen gegaan, maar het toilet zat op slot. Toen hebben ze aan Olga gevraagd of ze het toilet van buitenaf wilde openen, maar dat wilde ze eerst niet. Maar toen ze hoorde dat het er daar binnen ook niet helemaal gezond aan toe ging heeft ze de deur toch van het slot gedraaid. De deur ging moeilijk open want Erik zat/lag op de grond tussen de deur en het toilet zelf. Hij had het halve toilet ondergekotst, wat een troep. Arme Olga, daar zal ze niet blij mee geweest zijn, zij moest het tenslotte weer opruimen. We hebben Erik naar zijn coupé gesleept en voor de zekerheid op het onderste bed gelegd. Die arme Patrick en de twee Belgen, die zij als coupégenoten hadden, ze sliepen de rest van de nacht in een niet zo fris ruikende coupé. Ook onze coupé was nu niet bepaald een ruimte die direct een schoonheidsprijs zou winnen. Al die flessen op de grond en al die mokken op tafel, dat zouden we de volgende dag wel opruimen. Onze tassen en dergelijke nu maar niet op de nog lege bank gezet, er zou vannacht wel weer iemand bij kunnen komen.

De laatste dag in de trein, aankomst in Irkutsk

Toen we de volgende ochtend opstonden bleek dat er inderdaad iemand bij gekomen was die nacht. Daar had ik totaal niets van gemerkt. Maar Jan en John wel en zeiden dat de man wel erg vreemd had gekeken toen hij onze coupé was binnen gekomen met z'n dochtertje. Die was bij haar moeder gaan slapen een aantal coupés verderop. Na verloop van tijd begon hij zich aan te kleden en heeft hij de coupé verlaten om er niet weer terug te keren.

De laatste dag in de Trans Siberië Express is aangebroken. En nogmaals, het is enorm meegevallen zolang achter elkaar in een trein. En dat zegt iedereen, het is erg snel gegaan. Van enige verveling is geen sprake geweest, je bent altijd wel met iemand aan het praten, kaarten oid. En anders kun je altijd nog naar buiten kijken. En dat is nu zeker de moeite waard. Het uitzicht is werkelijk schitterend. We rijden door bergachtig bebost terrein waarbij de trein over een enorm slingerend traject gaat. Zo af en toe in scherpe bochten is het einde van de trein goed te zien. Maar die arme Erik zal hier weinig van gezien hebben, hij heeft de rest van de dag tot net voor Irkutsk op zijn bed gelegen. Ook met Jan-Paul ging het niet zo best. In het plaatsje Nizhneudinsk kwam er zelfs nog een verpleegster aan boord voor Erik, maar dat was al niet meer nodig. Wel een goede service dat in dergelijke gevallen een arts wordt gewaarschuwd die dan onderweg ergens aan boord komt. 's Avonds zijn we met z'n drieën nog gaan eten, de laatste maaltijd in deze trein voordat we in de loop van de avond het station van Irkutsk binnen rijden. De andere Nederlanders kregen in het hotel nog te eten maar wij niet. Het eten was nu nog minder dan de vorige dagen. Dat moesten we maar gauw vergeten, dat was echt niets in de trein. Na het eten zijn we begonnen met het bij elkaar zoeken van de spullen. Op dit moment reden we volgens de dienstregeling nog steeds op schema, als er verder niets mis zou gaan zouden we precies op tijd, om 21:37, in Irkutsk aankomen. Om ongeveer tien voor half tien stopten we al bij een station en wilden we er allemaal uit gaan. Maar Irkutsk blijkt twee stations te hebben waar de trein stopt en we moesten er bij de volgende pas uit. Nog even wachten dus. Maar uiteindelijk kwamen we dan toch exact om 21:37 aan op het station van Irkutsk. Toch wel knap om op een afstand van meer dan 5000 km en 74,5 uur exact op de minuut nauwkeurig aan te komen. Op het perron hebben we afscheid genomen van de overige Nederlanders. Zij zaten in het 'Angara hotel' dus zouden we ze niet meer zien. De volgende dag reizen ze namelijk al weer verder naar China. Na een paar minuten wachten kwam er iemand van Intourist en werden we met een busje naar het hotel gebracht, hotel 'Intourist', tegenwoordig hotel 'Baikal' geheten.