Trans Siberië Express 1992

Onze coupégenoten

We hebben eerst maar eens kennis gemaakt met onze coupé genoten. Met de Mongool was dit onmogelijk want hij sprak alleen mongools en dat is een taal die we niet beheersen. Je kunt er op geen enkele manier een touw aan vast knopen van wat ze zeggen, dus dat werd niets. Met de Zwitser verliep het in ieder geval een stuk beter. Hij heette Peter Hofer en voor z'n beroep verkocht hij boeken op de computer afdeling van een grote boekhandel in Basel. Verder vertelde hij ons dat je in deze trein voor het restauratie rijtuig moest reserveren. Je kan niet zomaar binnenlopen en eten bestellen. Dus zijn Jan en ik daar eerst maar heen gegaan en hebben voor één uur een maaltijd besproken waarbij we nu al moesten bedenken wat we dan wilden eten.

Het veranderende Mongoolse landschap

Terwijl we zo met Peter en de andere Zwitsers stonden te praten en naar buiten keken zagen we dat het landschap veranderde. Langzaam verdwenen ook alle heuvels en bleef vlak grasland over tot zover het oog kan kijken. Zo hier en daar een klein dorpje, je moet er niet aan denken om in zo'n desolaat gebied te moeten wonen. Op de vlakten vaak kuddes met paarden, koeien, schapen, geiten en kamelen. Zo af en toe zie je in de verte een eenzame ruiter op z'n paard over de vlakten galopperen. In de lucht en langs de rails vele vogels zoals kraanvogels en arenden. Verder zijn er de vele kadavers van dode dieren. Constant is het landschap hier aan verandering onderhevig, langzaam begint het land dorder en droger te worden, er komt steeds minder gras. Uiteindelijk staan er nog wat grauwe pollen en na verloop van tijd verdwijnen ook deze en rijden we door een woestijnachtig gebied, de Gobi woestijn. Het is heel fascinerend om zo in een paar uur tijd het landschap van bergachtig, via heuvels en grasvlakten uiteindelijk in een woestijn te zien veranderen. Verder is het verschrikkelijk warm, ook in de trein. Alle ramen staan open. Daar de trein niet zo snel rijdt brengt de rijwind weinig verkoeling. Integendeel, als je uit het raampje hangt stroomt er alleen maar warme lucht langs je heen. Urenlang horen we alleen het gedender van de wielen over de rails en het zware geluid van de diesellok vlak voor ons. Urenlang rijden we zo door dit vlakke woestijngebied. Waarom er nog zoveel bochten in de spoorlijn zitten is ons niet helemaal duidelijk, als ze er één recht stuk van hadden gemaakt was het wellicht sneller gegaan.

Een middag in de trein

We hadden voor één uur de lunch besproken, dus tegen die tijd maar eens richting het restauratie rijtuig gegaan. Toen we daar aankwamen zat deze helemaal vol. Of we over een half uur wilden terugkomen. Dat wilden we wel, maar daar hadden we niet zoveel vertrouwen in, dus hebben we het om half drie nog maar eens geprobeerd. Toen we er om die tijd aankwamen was er nog net één tafeltje vrij. Het restauratie rijtuig ziet er in ieder geval een stuk verzorgder uit dan zijn Russische soortgenoot, schoner en de halve wagon wordt niet in beslag genomen door allerlei artikelen die kunnen worden gekocht. Maar het eten in deze trein is hetzelfde, zo niet nog slechter, als in de Russische treinen. Het duurde drie kwartier voor we de wagon weer verlieten. Dit niet door de overvloed aan eten, maar door de enorm trage bediening. Geen wonder dat er om één uur geen plaats was.

Tussen Ulan Bator en de grens met China stopt de trein maar een paar keer. Toen ik na de stop in Choyr weer in de trein stapte werd ik opeens aangesproken door een van de Zwitserse meisjes, in het Nederlands. 'Hallo, jullie komen toch uit Holland?', zei ze. Ik was wel verbaasd om een Zwitserse Nederlands te horen praten, met een Vlaams accent weliswaar want haar moeder kwam uit Antwerpen. Ze heette Judith Keller en was samen met haar zus, zwager en een vriend onderweg van Zürich naar Hongkong.

Grenspassage Mongolië - China

Om acht uur zijn we opnieuw naar het restauratie rijtuig gegaan om wat te eten. Wonder boven wonder konden we nu direkt bij een tafeltje gaan zitten, de hele wagon was verder leeg. Het eten stelde opnieuw weinig voor, maar we hadden in ieder geval weer wat binnen gekregen. Na zo de uren te hebben doorgebracht met praten, eten, drinken en naar buiten kijken komen we om 22:25 aan bij de Mongoolse grensplaats Dzjamin Ude. Hier komen we dus al aan met een uur vertraging. Al uren voor we hier aankwamen begon hetzelfde ritueel als in de trein naar Ulan Bator. Allemaal Chinezen en Mongolen die met tassen, pakken en dozen door de trein beginnen te sjouwen. Op zoek naar een plaatsje waar het veilig is voor het alziend oog van de douane. Ook onze coupé leek hun wel een mooie opbergplaats. Het kostte nog veel moeite om die troep buiten de deur te houden. Zelfs de wagonstewardess wilde dat we het in onze coupé plaatsten. Toen het met woorden niet lukte heb ik maar gewoon heel de tas vanuit de coupé in het gangpad gesmeten en waren we van ze af. We krijgen declaratieformulieren uitgereikt welke we moeten invullen en de passen worden opgehaald. Langzaam gaat zo de tijd voorbij waarin er naar ons idee erg weinig gebeurd. Om half één 's nachts is het nog steeds stil. Niemand weet waarom het allemaal zolang duurt, volgens de dienstregeling zouden we aan de Mongoolse kant maar ongeveer een uur stil moeten staan. Straks hebben we namelijk ook nog de Chinese grens controle en ook nog eens het wielen wisselen. Dat zal dus wel diep nacht worden voor we naar bed kunnen gaan. Het enige wat gebeurd is dat we wat heen en weer worden gerangeerd, maar dat is dan ook alles. Onderwijl nog met één van de Zwitsers staan praten en tegen hem gezegd dat het bedrijf waar Jan en ik werken, ook een klant heeft in Zwitserland, Ascom. Blijkt de man daar ook te werken, maar dan bij een afdeling in Bern. Daar hebben wij geen contacten mee, maar na even doorpraten blijkt hij wel iemand te kennen die ook wel eens bij ons in het bedrijf komt. Wel een kleine wereld dus. Veel tijd om verder hierover te praten krijgen we echter niet, want op dat moment komt de douane de wagon in en moeten wij allemaal onze eigen coupés weer in. We krijgen de passen weer terug en de trein wordt gecontroleerd en dachten dat het toen wel zou opschieten. Maar nee, om 2:25 vertrokken we pas, maar niet voor lang. Na vijf minuten stonden we al weer stil. Nu op een volledig aardedonker terrein. Toen ik op een gegeven moment mijn hoofd eens uit het raam stak zag ik dat er rond de trein Chinese grenswachten met honden liepen. Ze liepen langs en onder de trein, waarschijnlijk op zoek naar verdachte spullen. De stop hier duurt gelukkig niet zo lang, na een kwartier gaan we weer verder. Om drie uur komen we aan op het station van Erlian. We zijn nu in China, hier blijkt het pas twee uur te zijn. Hier kwam de Chinese douane in de trein en kregen we een heel arsenaal aan papieren welke we in moesten vullen: gezondheidsverklaring, een arrival card en een declaratie formulier. Peter had van zijn reis organisatie een ingevuld voorbeeld van allemaal gekregen. Heel handig anders heb je soms geen idee wat je ergens in moet vullen. Even later wordt alles weer opgehaald en de passen gecontroleerd. Even later vertrekt de trein weer naar de hal waar de wielstellen worden verwisseld. In China liggen de rails weer dichter bij elkaar als in Rusland en Mongolië. Iedereen ging mee in de trein naar de hal en dus hebben we daar staan kijken naar dat verwisselen. Alle wagons worden eerst van elkaar losgekoppeld en daarna wordt iedere wagon met 4 krikken opgetild en worden de wielstellen er onder vandaan gereden. De rest van de wagon hangt nu te zweven. Even later worden dan de wielstellen voor het Chinese spoor eronder gereden en laat men de carrosserie weer zakken. Toen onze wagon klaar was zijn we weer ingestapt en direkt naar bed gegaan, het was inmiddels al vier uur. Vervolgens reed de trein door naar het station waar keiharde muziek uit de luidsprekers klonk. Onder andere muziek van Strauss en ook Jingle bells. De totale vertraging welke we door al dat gedoe aan de Mongoolse kant van de grens hebben opgelopen bedraagt nu zo'n vier uur.

De laatste kilometers naar Peking

De volgende ochtend al vroeg uit bed gekomen, de overige reizigers lagen er nog in. Onze mongoolse coupégenoot had ons in Erlian al verlaten, we hadden de coupé voor ons drieën. Het landschap ziet er nog net zo uit als toen we Mongolië verlieten. Maar het verandert al snel. Het wordt groener en heuvelachtiger en in de verte zijn bergen zichtbaar. We rijden langs akkers met diverse groenten en langs kleine dorpjes. Er zijn hier weinig auto's, en die er zijn zien er verschrikkelijk oud uit. Je ziet hier wel veel mensen op fietsen of op kleine karretjes met een paard, rund of ezel ervoor. Om een uur of tien kwamen we aan in Jining, we dachten eerst dat we al in Datong waren. Maar nee, we hadden nu pas zo'n 350 km in China afgelegd, dat schoot ook niet erg op, we moesten nog ruim 500 km tot Peking. Hier zagen we ook nog een aantal stoomloks in werking rondrijden. Na een paar minuten stil gestaan te hebben op het station van Jining vervolgden we onze reis weer. Tegen elf uur zijn John en ik richting restauratie wagon gelopen om de lunch te reserveren. Omdat we nu in China zijn is deze vervangen door één van de Chinese spoorwegen. Deze ziet er beter uit als zijn Russische en Mongoolse tegenhanger. Omdat er net een tafeltje vrijkwam konden we direkt gaan eten. Dus hebben we Jan maar gehaald en zaten we om 11:15 al aan de lunch. Alleen konden we niet kiezen, iedereen kreeg hetzelfde. Het eten was hier goed en veel, te veel zelfs want we hielden over. We konden ook weer oefenen in het eten met stokjes. Ook de Zwitsers kwamen inmiddels binnen om te gaan eten. Op twee na, want die hielden onze vier coupés in de gaten. Vragen of ze ze op slot doen heeft weinig zin, want er lopen veel mensen met sleutels rond. Toen wij terug waren in de wagon zijn zij gaan eten en hebben wij de boel in de gaten gehouden.

Zo langzamerhand begint het landschap wat bergachtiger te worden. In de loop van de middag was zo af en toe in de verte de Chinese Muur te zien. De snelheid van de trein in dit bergachtige landschap ligt niet zo hoog. Het weer zag er ook, net als tijdens het voorgaande deel van de reis, goed uit, te goed misschien. De koperen ploert stond brandend aan de hemel. Alle raampjes stonden open en toch was het nog bloedheet in de trein. Iedereen stond te zweten en probeerde afkoeling te verkrijgen door buiten de trein te hangen. Maar dat hielp ook hier weinig, er streek alleen een warme wind langs je heen. We verlangden allemaal naar het hotel in Peking om daar een verfrissend bad te kunnen nemen. Maar het zou nog vele uren duren voor dat moment zou aanbreken. Zo af en toe op een station stapten we eens uit, maar meestal gingen we weer snel naar binnen omdat het buiten nog minder was uit te houden. Als je de trein in ging leek het daar wel koel.

In de loop van de middag komen we bij het plaatsje Qinglongqiao, hier wordt de lokomotief aan het andere einde van de trein gezet. Net voordat de trein hier aankomt kun je aan de rechterzijde hoog boven de trein de Chinese Muur zien lopen. Doordat het omdraaien van de lok nogal wat tijd kost hebben we tijd genoeg om uit te stappen en naar het einde van het perron te lopen om er foto's ed van te maken. Maar het is ook hier verschrikkelijk heet, het is het beste om maar ergens in de schaduw te gaan staan. Na een half uur vertrekt de trein weer voor de laatste ruim 80 km tot Peking. Het hele eind tot Peking is bergafwaarts en met een lage snelheid en veel remmen gaan we die kant op. Schitterend landschap ook hier weer, we rijden over een bochtig traject met vele tunnels. Vaak is hier de Muur te zien die over de bergen kronkelt. Wel een immens bouwwerk, soms gaat hij praktisch steil omhoog tegen een berg op. Op sommige plaatsen is hij volledig verdwenen, overwoekerd door begroeiing of heeft hij plaats moeten maken voor de spoorlijn of een weg. Langzaam gaat de trein zo al remmend bergafwaarts, zo langzaam soms dat je hem bij zou kunnen lopen. Door dat constante remmen worden de remmen zo heet dat je ze soms in de trein kan ruiken. Zeker als je door een tunnel rijdt. Na verloop van tijd stopt de trein dan ook bij een klein stationnetje om de remmen te laten afkoelen. Maar door al dat gestop koelt het in de trein zeker niet af, integendeel het wordt steeds warmer. Op ruime afstand voor Peking begint er wat meer bewolking te komen, soms zelfs bijna mistig. Eindelijk maar toch komen we, met bijna vier uur vertraging, tegen half acht op het station in Peking aan. Het einde van onze treinreis van meer dan 10.000 km die zo'n 186 uur heeft geduurd, inclusief alle vertragingen. Nadat we waren uitgestapt hebben we op het perron afscheid genomen van de Zwitsers.

Aankomst in Peking

Onze gids stond al op het perron op ons te wachten. Ze had een groot stuk papier bij zich met onze namen erop. Vanaf half vier had ze al staan wachten. Haar naam was Lie Chang. Vervolgens zijn we direkt naar de auto gelopen en maakten we kennis met Chung onze chauffeur. Tijdens de twintig minuten durende rit naar het hotel vertelde Chang ons al vast wat over Peking en over China. Ook dat we in het regenseizoen waren gekomen en dat we nog aardig wat van dat vocht tegemoet konden zien. Tijdens de rit hebben we ook direkt kennis gemaakt met het in onze ogen chaotische verkeer hier in de stad. Erg druk, en alles rijdt door elkaar. En dan al die fietsers die overal tussen door komen. Na 20 minuten waren we bij het Rainbow hotel. Nadat we hadden ingecheckt hebben we met Chang afgesproken dat we haar zo snel mogelijk in de hal zullen treffen om afspraken te maken over de excursies welke we de komende dagen willen maken. Eerst maar eens naar onze kamers om ons te installeren. Maar voordat we een uitgebreid bad gingen nemen zijn we eerst weer naar beneden gegaan voor onze afspraak met Chang om het programma voor de komende dagen door te spreken. Voor morgen staan de Tempel vd Hemel en de Verboden Stad op het programma. Nadat we met haar hadden afgesproken om elkaar morgenochtend om 10 uur in de hal te treffen zijn we terug gegaan naar onze kamers voor ons lang gekoesterde bad. Na het bad hebben we in één van de restaurants van het hotel wat gegeten en zijn we vervolgens vroeg naar bed gegaan.